Σπίτι με πλιθιά (μέρος ζ') - Κουφώματα, χρωματισμοί, φωτοβολταικά.

 Μία σύνοψη των εργασιών που έγιναν από την προηγούμενη άνοιξη (εκτός των δαπέδων που ήδη έχουμε περιγράψει). 

 Ήδη από τον Μάιο έχουν τοποθετηθεί τα ξύλινα κουφώματα. Κατασκευάστηκαν και τοποθετήθηκαν από τοπικό τεχνίτη, ενώ οι υαλοπίνακες είναι διπλοί.

 Στη συνέχεια βάφτηκαν με οικολογικά βερνίκια Αuro. Σε όλη τη διάρκεια της κατασκευής προσπαθούμε να επιλέξουμε λύσεις  και προιόντα lo-tech, μικρού κόστους και τα οποία να μην έχουν μεταφερθεί από πολύ μακριά, ωστόσο στα βερνίκια και τους χρωματισμούς κάναμε μία εξαίρεση. 

Η εξώπορτα του σπιτιού

Τα κουφώματα αφού περάστηκαν με βερνίκι

Τα κουφώματα πριν περαστούν με βερνίκι

 Στους χρωματισμούς η επιλογή μας ήταν σχεδόν μονόδρομος, αφού έπρεπε να χρωματίσουμε με χρώμα διαπνέον και όχι ακρυλικό, για να μην ακυρώσουμε το βασικό πλεονέκτημα της χωμάτινης τοιχοποιίας: τη διαπνοή. Είχαμε και την επιλογή να αφήσουμε το λευκό χρώμα του σοβά ή να επίλεξουμε κάποιο από τα διαπνέοντα χρώματα που κυκλοφορούν στην αγορά, κυρίως για ιστορικά κτήρια. Τα χρώματα αυτά όμως είναι κυρίως ανοικτόχρωμα, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη χρωματική αντίθεση μεταξύ των επιχρισμένων και ανεπίχριστων τοίχων. Γιαυτό επιλέξαμε ένα σκούρο καφέ χρώμα για εσωτερικές τοιχοποιίες της Auro, το οποίο περάσαμε εκ των υστέρων και με λινέλαιο για προστασία και περιμένουμε τον χρόνο να δείξει... Πάντως εκ των υστέρων να αποδεικνύεται ότι ίσως η καλύτερη λύση να ήταν αντί για επίχρισμα με ασβέστη να επιλέγαμε επίχρισμα με βάση τον πηλό. Κάτι που μάλλον θα κάνουμε την επόμενη άνοιξη, σε ένα μέρος τουλάχιστον της τοιχοποιίας που έχει μείνει ανεπίχριστη, αφού παρατηρούνται υγρασίες χαμηλά.

Τον Οκτώβρη εγκαταστάθηκαν και τα φωτοβολταικά που έχουν συνδεθεί με το δίκτυο της ΔΕΗ. Επιλέξαμε να μην τοποθετήσουμε φωτοβολταικά στα κομμάτια της στέγης που φαίνονται από την κύρια όψη του σπιτιού, θυσιάζοντας ένα μικρο ποσοστό της απόδοσης τους, για να βελτιωθεί η αισθητική τους προσαρμογή. Κανείς δεν μπορεί να τα έχει όλα...

Η πλάγια όψη του σπιτιού, αφού τελείωσαν οι χρωματισμοί και τοποθετήθηκαν τα φωτοβολταικά

Σπίτι από πηλό (μέρος στ') - Δάπεδα

 Το καλοκαίρι οι εργασίες συνεχίστηκαν, με τα δάπεδα, τα κουφώματα και κάποιες άλλες βοηθητικές εργασίες.

Στα δάπεδα εξετάσαμε διάφορες εναλλακτικές λύσεις: λινόλεουμ, πλακάκια, πλάκες Καρύστου, ξύλινα laminate. Ωστόσο επιλέξαμε μία παραλλαγή της πατητής τσιμεντοκονίας, γιατί είναι μία λύση όμορφη αισθητικά, απλή και φτηνή. Το σημαντικότερο ίσως είναι ότι αυτός ήταν ο παραδοσιακός τρόπος δαπέδου στην περιοχή, από τη δεκαετία του '50, όταν και ξεπεράστηκε το στάδιο του απλού πατημένου χώματος, μέχρι τη δεκαετία του '80 χοντρικά, όταν και επικράτησε το πλακάκι το μάρμαρο και τα άλλα σύγχρονα είδη δαπέδου. Τώρα για το αν είναι οικολογικό, η απάντηση δεν είναι απλή και θα έπρεπε κανείς να κάνει συγκριτικό τεστ κύκλου ζωής των υλικων. Η διαίσθηση μου λέει ότι μάλλον δεν θα είναι σε σχέση με το ξύλινο δάπεδο και το λινόλεουμ, και ότι ίσως είναι σε σχέση με τα άλλα, ωστόσο η επιλογή έγινε κυρίως με κριτηρια αισθητικά και λόγω μίας διάθεσης πειραματισμού, η οποία κυριαρχεί σε όλο το έργο άλλωστε.

  Στην αρχή λοιπόν ρίξαμε 5 πόντους περλομπετόν σαν γέμισμα και θερμομονωτική στρώση.

 Μετά από κάποιες μέρες, προσθέσαμε 3 πόντους τσιμεντοκονίας και ενώ ήταν ακόμα υγρή ρίχναμε από πάνω ένα μείγμα τσιμέντου με κόκκινο χρώμα σε σκόνη (αριάνι) το οποίο ερχόμενο σε επαφή με το νερό, αποκτά έντονο κόκκινο χρώμα και στρώνεται μετά με το μυστρί. Μία χειρονακτική παραλλαγή δηλαδή του βιομηχανικού δάπεδου δηλαδη. Η εφαρμογή έγινε σε κάθε δωμάτιο ξεχωριστά, για να είναι ομοιόμορφο το αποτέλεσμα. Το οποίο ήταν πολύ ικανοποιητικό, ιδιαίτερα στο τελευταίο δωμάτιο, όταν και ο τεχνίτης είχε αποκτήσει ευχέρεια.

Το αριάνι πέφτει ενώ η τσιμεντοκονία είναι ακόμα υγρή.

Στην αρχή το χρώμα είναι σκούρο, αφού έρθει σε επαφή με το νερό όμως και στρωθεί με το μυστρί γίνεται κόκκινο.

Χωμάτινο σπίτι (μέρος ε') - Σοβατίσματα

 Το στάδιο αυτό μας προκάλεσε τους μεγαλύτερους προβληματισμούς. Πολλά τα διλήμματα: επίχρισμα από χώμα ή από ασβέστη, οι εξωτερικοί τοίχοι θα σοβατιστούν ή όχι, έτοιμος σοβάς ή παραγόμενος στο εργοτάξιο;

 Τελικά επιλέξαμε τη λύση του σοβά από ασβέστη, χωρίς προσθήκη τσιμέντου, παραγόμενου στο εργοτάξιο. Η λύση μας επέτρεψε να χρησιμοποιήσουμε ένα οικολογικό σοβά, συμβατό με τη χωμάτινη τοιχοποία, που θα επιτρέπει τη διαπνοή, ενώ η διαδικασία παραγωγής και εφαρμογής του, δεν διαφέρει πολύ από το συμβατικό. Επίσης το κόστος του είναι αρκετά μικρότερο από τους έτοιμους οικολογικούς σοβάδες που βρήκαμε, κάτι σημαντικό όχι μόνο για το κόστος του συγκεκριμένου έργου, αλλά και για να πειστούμε ότι ο συγκεκριμένος τρόπος δόμησης μπορεί να βρει ευρύτερη εφαρμογή και δεν είναι "ελιτίστικος". Από τους εξωτερικούς τοίχους σοβατίσαμε δύο, αυτούς που είναι περισσότερο εκτεθειμένη στις καιρικές συνθήκες, αλλά και αυτούς που δεν είναι στην πρόσοψη του κτηρίου. Η κύρια όψη θέλαμε να παραμείνει ανεπίχριστη, όπως ήταν και ο παραδοσιακός τρόπος κατασκευής στο χωριό. 

 Το επίχρισμα εφαρμόστηκε σε 3 στρώσεις: "πεταχτό", "λάσπωμα" και "ψιλό". Στο λάσπωμα προσθέσαμε και πολυεστερική ίνα, για να αυξήσουμε την αντοχή και να μειώσουμε την πιθανότητα ρηγματώσεων. Όχι ότι οικολογικότερο, αλλά καλύτερα να είμαστε σίγουροι... 

 Το αποτέλεσμα ξεπέρασε τις προσδοκίες μας, ελάχιστες ρηγματώσεις μέχρι τώρα τουλάχιστον, γρήγορο στέγνωμα (βοήθησε και ο καλός καιρός) και κανένα πρόβλημα στην εφαρμογή με το πλιθί (αυτή ήταν και η μεγαλύτερη μας αμφιβολία). 

Λάσπωμα. Διακρίνεται το πεταχτό και οι οδηγοί

 Πεταχτό στη δυτική όψη

Πεταχτό στη βόρεια όψη

 Μετά το λάσπωμα

 Λάσπωμα στη δυτική όψη

 Βόρεια όψη μετά το ψιλό

  Δυτική όψη μετά το ψιλό

Ο μάστορας ενώ λασπώνει. Διακρίνεται και το υαλόπλεγμα στη ξυλοδεσιά (απαραίτητο για να πιάσει ο σοβάς)

Το εσωτερικό του σπιτιού μετά το ψιλό

Σπίτι από χώμα - χειμωνιάτικη παύση.

 Όπως σε κάθε έργο από χώμα, οι εργασίες για το σπίτι στην Κάτω Ελάτη, έχουν σταματήσει λόγω του χειμώνα. Με τα πλιθιά που περίσσεψαν δημιουργήσαμε ένα στηθαίο περιμετρικά του ημιυπαίθριου, ενω επεκτάθηκε και ένας τοίχος για να δημιουργηθεί μία γωνιά και ίσως στο μέλλον και κάποιο παγκάκι. Την άνοιξη θα συνεχιστούν τα έργα με τα επιχρίσματα, τα ηλεκτρικά, τα κουφώματα κλπ.

Χωμάτινο σπίτι (μέρος δ') Πλίνθινοι τοίχοι

 Ολοκληρώθηκε το χτίσιμο των πλίνθινων τοίχων. Για κονίαμα χρησιμοποιήσαμε μείγμα χώματος με μεγαλύτερη αναλογία σε άμμο, χωρίς προσθήκη άχυρου αυτή τη φορά. Οι τοίχοι δεν είναι φέροντες, ωστόσο προσθέσαμε δύο ξύλινα οριζόντια διαζώματα (ξυλοδεσιές). 

 Ο βορεινός τοίχος

Νοτιανατολική άποψη

 Λεπτομέρεια της στέψης του τοίχου

Λεπτομέρεια του ανοίγματος. Το ενδιάμεσο ξύλο μπήκε για να τοποθετηθεί καλύτερα το κούφωμα 

Σπίτι από λάσπη (μέρος γ': Ξύλινος σκελετός)

 Ο φέρων οργανισμός του κτηρίου είναι από ξύλο και υπολογίστηκε βάσει του Ευρωκώδικα 5. Η ξυλεία που χρησιμοποιήθηκε ήταν εγχώριο έλατο, το θερμομονωτικό πλάκες από ίνες πολυεστέρα και για υγρομόνωση χρησιμοποιήθηκε διαπνέουσα πλαστική μεμβράνη. Το θερμομονωτικό κατασκευάζεται στην Ελλάδα, είναι ανακυκλώσιμο και, σύμφωνα με την εταιρεία, περιέχει ανακυκλωμένο υλικό, γεγονός που μειώνει το ενεργειακό του αποτύπωμα. Εξετάσαμε και το ενδεχόμενο να τοποθετήσουμε άλλα θερμομονωτικά, πιο φιλικά προς το περιβάλλον, όπως μαλλί προβάτου, ίνες ξύλλου, φελλό, κυταρρίνη κλπ. Ωστόσο ή το κόστος ήταν υπερβολικό ή τα υλικά δεν ήταν ετοιμοπαράδοτα και το έργο εξαρτάται από τις διαθέσεις του καιρού και δεν μπορούσαμε να περιμένουμε. Γι'αυτό επιλέξαμε το πλέον οικολογικό από τα συμβατικά θερμομονωτικά. Για προστασία του ξύλου, χρησιμοποιήσαμε λινέλαιο.

 Οι μεταλλικές θήκες βοήθησαν την τοποθέτηση των κολωνών. Αργότερα προστέθηκαν και μεταλλικές γωνιές για να εξασφαλίσουν την πλήρη πάκτωση.

 Ο σκελετός ολοκληρώθηκε

 Τοποθετήθηκε το πέτσωμα

  Βρίσκεται σε εξέλιξη το χτίσιμο των πλιθιών (συνεχίζεται....)

Σπίτι από λάσπη (μέρος β': Θεμέλια)

 Τον Αύγουστο, ενώ κατασκευάζονταν τα πλιθιά, έγιναν οι εργασίες εκσκαφών, καλουπώματος και σκυροδέτησης των θεμελίων.

 Λίγο πριν ολοκληρωθεί η εκσκαφή.

Αφού ολοκληρώθηκε η θεμελίωση και είχε ξεκινήσει το μπάζωμα.

 Στο εσωτερικό των θεμελίων προσαρμόστηκαν μεταλλικές ανοξείδωτες θήκες, ώστε να τοποθετηθούν ευκολότερα οι ξύλινες κολόνες.

Το εσωτερικό του κτίσματος, πριν πέσει το γκρο μπετόν, μπαζώθηκε με 40 εκ. παλιά σπασμένα κεραμίδια που υπήρχαν στην αποθήκη και κροκάλα από το κοντινό ποτάμι, με σκοπό να εμποδίσουν την ανοδική υγρασία.

Πριν πέσει το γκρο μπετόν, προστέθηκαν 5εκ τσιμεντοκονίας περιμετρικά του θεμελίου (εκτός από τα σημεία που υπάρχουν πόρτες). Στόχος να δημιουργηθεί ένα "δόντι" που να προστατεύει τη βάση του μελλοντικού χωμάτινου τοίχου από τυχόν ανοδικές υγρασίες ή νερό, που θα βρίσκεται στο δάπεδο. 

Εκεί που θα υπάρχει η διεπιφάνεια θεμελίου-χωμάτινου τοίχου, τοποθετήθηκε υγρομονωτικό τσιμεντοειδές για να προστατευτεί το χώμα από την ανοδική υγρασία.